Kimler Zekat Verir

Kimler Zekat Verir, Anne, babaya, dedeye, büyük anneye, evlada, toruna, eşe ve kafire zekat verilmesi uygun değildir. Fakir olmak kaydıyla geline, kardeş, hala, amca, dayı, teyze gibi akrabaya, damada, kayın valideye, kayın pedere, kayın biradere, üvey çocuğa zekat verilmesi uygundur. Eğer durumlar çok kötü ise, yakın akrabaya zekat vermenin sevabı daha büyüktür. İddet beklemekte olan boşanmış zevcesine de zekat veremez. Çünkü buna vereceği zekatın yararı az da olsa kendisine ait olur. Oysa ki bu yarar, tamamıyle kendisinden kesilmiş bulunmalıdır.

Kadın, dinimize göre fakir kocasına İmameyn’e göre zekat verir. Kocası maddi sıkıntı içerisinde ise, bu kavle uymanın sakıncası yoktur. Hayır kurumlarına (medrese, Kur’an kursu yada vakıflara), cami, mescit, yol, köprü gibi temlik yer almayan şeylerin inşa ve tamirine zekat düşmez. Hayır işlerine zekat verilemezse de, zekat alan bir fakir kişi, almış olduğu parayı yol, cami, köprü ve çeşme gibi hayır işlerin de kullanabilir. Bu durumda zekat veren de, zekatı alıp harcayan da sevap kazanır.

Buralara zekat şeklinde verilen paralar bir fakire verildikten sonra, o fakirin de kendi rızasıyla, herhangi bir baskı olmadan parayı kuruma yada vakfa hediye etmesiyle birlikte kurumda yer alan talebelerin yada kurumun ihtiyaçlarında kullanılabilir. Asıl ihtiyaçlarından başka nisab miktarı bir mala sahip olana da zekat düşmez. Çünkü bu kimse zengin olarak kabul edilir, ihtiyaçtan fazla olarak elde olan malın ticaret eşyası, nakit para gibi değeri yükselen bir mal yada ev ve ev eşyası gibi artmayan bir mal olması önemli değildir.

Bir kimse zekatını, zengin bir erkeğin küçük olan çocuğuna veremez. Çocuk, babasının sahip olduğu mal sayesinde zengin sayılır. Fakat zengin olan bir kadının fakir ve bakıma muhtaç olan ve babası Müslüman olan çocuğuna zekat verilebilir. Çocuğun nesebi, baba tarafından sabittir; annesinin serveti ile zengin varsayılmaz. Yine bir kimse zekatını, zengin bir adamın fakir ve müslüman olan babasına yada zengin olan bir adamın fakir ve müslüman olan (bü büyük çocuğuna yada o kişinin fakir ve müslüman olan eşine verebilir. Birer kişi olarak tasarrufa ehildirler, birbirlerine ait olan serveti ile zengin sayılmazlar.

Verilen bir zekat, fakirce yada fakir çocuğun ve çocuğun velisi yada velisince alınmadıkça tamam sayılmaz. Fakir olan bir yaşlının yada paranın değerini bilip kanmayacak bir yaşta olan çocuğun zekatı alması yeterlidir. Haşim Oğulları ve bunların istemediklerine zekat düşmeyeceği gibi, öşür, adak, keffaret gibi benzer öbür sadakalar da verilemez. Zekat ve bunun cinsi gibi şeyler, insanların yıkantısı sayılır. Haşim oğullarının şeref ve kıymeti kabul ettiği günden beridir. Bu yerlerde ancak bir ikram ve hediye biçimi ile sadaka verilebilir.

Haşim Oğullarından maksad; Peygamber Sallallahu Aleyhi ve Sellem Efendimizin amcası Hazret-i Abbas ile Hazreti Haris’in evlat ve torunlarından ve Hazreti Ali ile kardeşleri Hazreti Akil ve Hazreti Cafer’in (Radıyallahu Anhüm) neslinden olanlardır. Bu kişilerin, ihtiyaçlarına göre, Hazîne’nin ganîmetler kısmından payları mevcuttur. Bu paylarını almadıkları durumda, ihtiyaçtan kurtulmaları için kendilerine zekat verilebileceğini söyleyen fıkıh alimleri de mevcuttur. Peygamber efendimizin soyundan olan seyyidlere ve şeriflere önceden zekat düşmezdi. Günümüzde ise bu şahıslara da zekat düşer.